Initiatiefvoorstel
Van	:	Raadslid Ruud Schulten (namens BPA en SP)	Reg.nr.		2441089
Aan	:	Gemeenteraad	Datum	:	4 juni 2007
Portefeuillehouder	:	R. Luchtenveld	Agendapunt	:

Titel

Initiatiefvoorstel BPA en SP ‘kaderstellend beleid UMTS’

Beslispunten

De publiekrechtelijke toepassing van een lokale vorm van het voorzorgbeginsel: zodra vrijstellingen of ontheffingen in het geding zijn wordt zolang niet onomstotelijk wetenschappelijk vaststaat dat UMTS masten onschadelijk zijn geen gemeentelijke medewerking verleend aan de plaatsing van vergunningplichtige UMTS-antennes, die zich bevinden op een afstand van minder dan 400 meter van woonbuurten en/of schoolgebouwen
De gemeente zet zich met de GGD Eemland als adviseur actief in voor de communicatie met burgers, bedrijven en instellingen over het lokale UMTS-beleid. Zo informeert de gemeente de bewoners van gebouwen die volgens het UMTS-plaatsingsplan in aanmerking komen voor UMTS-antennes actief via een eigen communicatieproject. Daar is de vervanging van GSM door UMTS bij inbegrepen. De gemeente hanteert voor instemmingsprocedures volgens het Antenneconvenant het uitgangspunt dat deze niet tijdens vakantieperioden mogen plaatsvinden. In vergunningplichtige gevallen waarbij sprake is van ontheffing dan wel vrijstelling maakt in aanvulling op de wettelijke rechtsbescherming in ieder geval een door de gemeente te organiseren bijeenkomst voor omwonenden en andere belangstellenden deel uit van het te volgen communicatietraject;
Via een in overleg met de GGD in te richten klachten- en meldlijn worden vragen, klachten en meldingen verwerkt en verzoeken om een blootstellingonderzoek afgehandeld.
Het college te verzoeken een overzicht (bekend) te maken van alle Amersfoortse locaties waar UMTS-antennes zijn en voor zover bekend zullen worden gevestigd
In navolging van de wooncorporaties Portaal en Alliantie het uitgangspunt te hanteren dat geen (privaatrechtelijke) toestemming door de gemeente zal worden verleend voor het plaatsen van UMTS-antennes op gemeentelijk onroerend goed, inclusief derhalve gemeentegrond, alsmede de (school)gebouwen waarover de gemeente het economisch eigendom heeft. Voorts voert de gemeente een UMTS-antenne werend beleid bij de huur van gebouwen voor (semi) openbare doeleinden

Aanleiding

Bij raadsinformatiebrief van 13 februari 2007 besloot het college op basis van de b en w nota ‘Plaatsing UMTS antennes’ de (vergunningplichtige ) plaatsing van UMTS-antennes (weer) mogelijk te maken. Dit naar aanleiding van een Zwitsers gezondheidsonderzoek naar de risico’s van omwonenden. Het collegebeleid gaat evenwel voorbij aan mogelijke gezondheidsrisico’s voor mens, plant en dier op langere termijn. Het doet geen recht aan de maatschappelijk onrust over het UMTS-probleem en het miskent serieus te nemen gezondheidsklachten van inwoners. Voorts komt de rol van de GGD Eemland als adviseur/vraagbaak onvoldoende uit de verf en schiet het gevoerde gemeentelijk communicatiebeleid over het UMTS-probleem ernstig tekort. Het initiatiefvoorstel vraagt van de gemeenteraad duidelijker criteria voor de plaatsing van UMTS en betere communicatie met inwoners/bedrijven en instellingen.

Beoogd effect

Hoofdinzet vormt de vraag: hoe sluiten we als gemeenteraad door verantwoorde kaderstelling (binnen de grenzen van de voor het UMTS-beleid vastgestelde landelijke bepalingen) gezondheidsrisico’s op termijn zo veel mogelijk uit.

Het initiatiefvoorstel streeft er daarom naar binnen de wettelijke mogelijkheden de lokale vrije beleidsruimte als gevolg van het huidige b en w-beleid aan te scherpen. De criteria op zowel het publiekrechtelijk domein (gemeente als vrijstelling- en vergunningverlener) als het privaatrechtelijke terrein (de gemeente als grondeigenaar en eigenaar/huurder van gebouwen) moeten duidelijker. Voorts wil dit initiatiefvoorstel invulling geven aan het uitgangspunt dat op milieugebied de gemeente het goede voorbeeld hoort te geven. Het voorstel bevat uitgangspunten voor de gemeentelijke communicatie met inwoners/bedrijven en instellingen over het lokale UMTS-beleid. Verder noemt het voorstel uitgangspunten voor de rol van GGD Eemland als adviseur van gemeentelijk UMTS-beleid en haar taak als vraagbaak/dienstverlener richting burgers/ bedrijven/ instellingen.

Argumenten

1. Op onderdelen is vrije lokale afweegruimte mogelijk

Het huidige UMTS-beleid is door het college vastgesteld en op 13 februari 2007 ingevoerd. Het beleid berust op de raadsinformatiebrief van burgemeester en wethouders 2007 nr.18 en is concreet neergelegd in de B en W nota plaatsing UMTS-antennes van 13 februari 2007. Het college doet daarbij een beroep op de resultaten van Zwitsers onderzoek.

Vooraf de bestuursrechtelijke opmerking dat de kaderstellende bevoegdheid van de raad, waar de UMTS-criteria op zijn gebaseerd, niet mag treden in wettelijk vastgestelde UMTS-beleid. Dat is dus ook niet de bedoeling van dit initiatiefvoorstel. Wel is op onderdelen een vrije lokale afweegruimte mogelijk. Zo is in het Antenneconvenant een wijziging van het besluit op de Ruimtelijke Ordening tot stand gekomen. Daarin staat dat plaatsing van vergunningplichtige antennes die in strijd zijn met het vigerende bestemmingsplan onder de toepassing van artikel 19, lid 3 WRO brengt. Maar daarmee is in dit geval nog geen sprake van een gebonden beschikking, dwz er is door toepassing van het ‘freies ermessen’ ruimte voor lokale afweegcriteria, bijvoorbeeld de afstandseis ten opzichte van gevoelige bestemmingen, zoals woongebouwen en schoolgebouwen.

2. Zwitsers onderzoek is niet perfect

Het college doet met haar beleid een beroep op Zwitsers gezondheidsonderzoek, maar daarop valt het nodige af te dingen. Het Zwitsers onderzoek is niet (volledig) openbaar en de effecten voor de gezondheid op langere termijn zijn niet onderzocht. Er bestaan wetenschappelijke gezondheids- onderzoeken, waarbij schade aan de volksgezondheid wel bewezen wordt geacht, zoals het zogenaamde REFLEX-onderzoek. Verder is het opvallend dat het college van Amersfoort een nagenoeg onbeperkt UMTS-beleid voert. Er bestaan in het huidige lokale beleid nauwelijks beperkende criteria c.q uitgangspunten met betrekking tot het UMTS-beleid. Het huidige beleid gaat daarmee voorbij aan serieus te nemen klachten van Amersfoortse inwoners die gezondheidsklachten ervaren die gerelateerd zijn aan UMTS en aan zorgen die bij vele anderen leven over de (mogelijke) gezondheidsgevaren voor mens, plant en dier. Verder schiet het gemeentelijk communicatiebeleid over UMTS en de voorgenomen plaatsing van UMTS-antennes ernstig tekort. De recente ervaringen met de voorgenomen plaatsing van een 40 meter hoge GSM-mast aan de Sportlaan in Hoogland (waar UMTS vergunningvrij kan worden ‘aangehangen’ ) heeft dit nog eens geleerd. Ook toont een nog lopende bezwarenprocedure op grond van de Wet Openbaarheid van Bestuur, aangespannen door een Amersfoortse inwoner tegen college inzake de geheimhouding van het ontwerp-UMTS plaatsingsplan dat het plaatsingsbeleid zich letterlijk aan het zicht van geïnteresseerde en in hun belangen geraakte burgers onttrekt. Het college stelt (bron: notitie plaatsing UMTS antennes d.d. 13 februari 2007) via het plaatsingsplan bij mobiele operators haar invloed te gebruiken om wildgroei van vergunningvrije UMTS-antennes te voorkomen. Het is voor gemeenteraad en burgers echter niet verifieerbaar welke criteria het college hanteert. Dit klemt te meer nu het college een onverholen pro-UMTS standpunt inneemt en plaatsing van UMTS ziet als een bijdrage ‘aan een goed vestigingsklimaat voor bedrijven en instellingen’(bron b&w notitie plaatsing UMTS-antennes d.d. 13 februari 2007, t.a.p. blz. 4)

3. Huidige beleid voldoet niet

Het huidige beleid kent geen duidelijke en vastgelegde criteria voor het verlenen (privaatrechtelijke) toestemming door de gemeente zodra de positie van de gemeente als eigenaar of huurder in het geding is. De gemeente heeft (uiteraard) zelfstandig zeggenschap over het beschikbaar stellen van gemeentelijke eigendommen zoals grond en gebouwen voor UMTS-doeleinden. Voor scholen geldt het volgende. Gemeente Amersfoort heeft het economische eigendom van schoolgebouwen. Dat houdt in dat schoolbesturen (die juridisch eigenaar zijn) niet zonder toestemming van gemeente het dak ter beschikking mogen stellen aan een operator om er een mast op te plaatsen. De gemeente Amersfoort heeft het volledige eigendom van sporthallen, buurthuizen en speeltuinen. Hierop kunnen dus zonder toestemming van gemeente geen antennes geplaatst worden. Het voorbeeld van de wooncorporaties Portaal en Alliantie, die op hun gebouwen (20.000 woningen) geen UMTS-antennes toestaan verdient gemeentelijke navolging. Voor gebouwen waarvan gemeente geen eigenaar is, is het aan de gebouweigenaar is om een dergelijke antenne te weren. Een gemeentelijke oproep om geen medewerking te verlenen is maatschappelijk pas geloofwaardig als de gemeente zelf het (goede) voorbeeld geeft.

4. Adviseursrol GGD Eemland komt niet uit de verf

Verder komt de rol van de GGD Eemland als adviseur en vraagbaak niet uit de verf. Zo blijkt de GGD Eemland door het gemeentebestuur niet te worden gefaciliteerd om gehoor te (kunnen) geven aan een verzoek van inwoners om een blootstellingsonderzoek. Voorts zou de GGD zich via de gemeente op de hoogte moeten (kunnen) stellen van de vergunningverlening resp. het plaatsingsplan. De GGD behoort tevens de locatie te inspecteren om de blootstelling van omwonenden te kunnen beoordelen. Voorts dient de GGD een duidelijke rol te krijgen in de communicatie, onder meer bij het tijdig overleg en informeren van belanghebbenden. De hierboven genoemde casus van de GSM-mast aan de Sportlaan te Hoogland (waar bovendien een foutieve vergunningprocedure werd toegepast) laat zien dat de huidige ‘communicatie’ zich beperkt tot de formele juridische meldingsplicht.

Kanttekeningen

Financiën

Betrokken partijen

Direct of indirect betrokken partijen zijn inwoners, bedrijven en instellingen, operators mobiele telefonie, eigenaren en huurders van (woon)gebouwen en GGD Eemland

Bijlagen

- Raadsbesluit

RAADSBESLUIT

De raad van de gemeente Amersfoort,

Gelezen het initiatiefvoorstel over criteria voor UMTS van 4 juni 2007

b e s l u i t

De publiekrechtelijke toepassing van een lokale vorm van het voorzorgbeginsel: zodra vrijstellingen of ontheffingen in het geding zijn wordt zolang niet onomstotelijk wetenschappelijk vaststaat dat UMTS masten onschadelijk zijn geen gemeentelijke medewerking verleend aan de plaatsing van vergunningplichtige UMTS-antennes, die zich bevinden op een afstand van minder dan 400 meter van woonbuurten en/of schoolgebouwen
De gemeente zet zich met de GGD Eemland als adviseur actief in voor de communicatie met burgers, bedrijven en instellingen over het lokale UMTS-beleid. Zo informeert de gemeente de bewoners van gebouwen die volgens het UMTS-plaatsingsplan in aanmerking komen voor UMTS-antennes actief via een eigen communicatieproject. Daar is de vervanging van GSM door UMTS bij inbegrepen. De gemeente hanteert voor instemmingsprocedures volgens het Antenneconvenant het uitgangspunt dat deze niet tijdens vakantieperioden mogen plaatsvinden. In vergunningplichtige gevallen waarbij sprake is van ontheffing dan wel vrijstelling maakt in aanvulling op de wettelijke rechtsbescherming in ieder geval een door de gemeente te organiseren bijeenkomst voor omwonenden en andere belangstellenden deel uit van het te volgen communicatietraject;
Via een in overleg met de GGD in te richten klachten- en meldlijn worden vragen, klachten en meldingen verwerkt en verzoeken om een blootstellingonderzoek afgehandeld.
Het college te verzoeken een overzicht (bekend) te maken van alle Amersfoortse locaties waar UMTS-antennes zijn en voor zover bekend zullen worden gevestigd
In navolging van de wooncorporaties Portaal en Alliantie het uitgangspunt te hanteren dat geen (privaatrechtelijke) toestemming door de gemeente zal worden verleend voor het plaatsen van UMTS-antennes op gemeentelijk onroerend goed, inclusief derhalve gemeentegrond, alsmede de (school)gebouwen waarover de gemeente het economisch eigendom heeft. Voorts voert de gemeente een UMTS-antenne werend beleid bij de huur van gebouwen voor (semi) openbare doeleinden.

Vastgesteld in de openbare vergadering van …

de griffier, de voorzitter,